وقتی دندان‌درد دارید، ممکن است شما را بدبخت کند. آبسه معمولاً اولین علامت عفونت دندان است. بهتر است فوراً به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید. هر چه بیشتر منتظر بمانید، زمان بیشتری برای انتشار عفونت به سایر دندان‌ها و بافت‌ها وجود خواهد داشت.
- علائم و علل
- تشخیص و آزمایش‌ها
- کنترل و درمان
- جلوگیری
- زندگی با آبسه
آبسه دندان چیست؟
آبسه دندان حفره‌ای چرکی ناشی از عفونت باکتریایی است. آبسه ممکن است به دلایل مختلف در نقاط مختلف اطراف دندان ایجاد شود و دندان درگیر و همچنین استخوان اطراف و گاهی اوقات دندان‌های مجاور را نیز تحت تأثیر قرار دهد. سه نوع عفونت دندان می‌تواند باعث آبسه شود:
- جینجیوال: این عفونت در لثه ایجاد می‌شود. معمولاً روی دندان یا ساختارهای نگهدارنده تأثیر نمی‌گذارد.
- پری آپیکال: آبسه پری آپیکال عفونتی است که در نوک ریشه ایجاد می‌شود. به این دلیل است که باکتری‌ها می‌توانند از طریق شکستگی یا پوسیدگی به داخل دندان به پالپ گسترش یابند. پالپ داخلی‌ترین قسمت دندان است که حاوی اعصاب و عروق خونی است. هنگامی‌که باکتری‌ها به پالپ حمله می‌کنند، می‌توانند به نوک ریشه دندان گسترش یابند و باعث گسترش عفونت به استخوان و در نهایت منجر به آبسه شوند.
- پریودنتال: این عفونت در استخوان و بافت‌هایی که از دندان حمایت می‌کنند شروع می‌شود. آبسه پریودنتال معمولاً ناشی از پریودنتیت یا بیماری لثه است و در بین بزرگ‌سالان شایع‌تر است.
چه کسانی دچار عفونت دندان می‌شوند؟
عوامل زیر موجب عفونت دندان می‌شود:
- سیگار کشیدن: احتمال ابتلای افراد سیگاری به عفونت دندان نسبت به افراد غیرسیگاری دو برابر بیشتر است.
- خشکی دهان: باکتری‌ها در دهانی که بزاق کمی دارد رشد می‌کنند.
- بهداشت نامناسب دندان: مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن و تمیز کردن دندان باعث کاهش باکتری‌ها می‌شود.
- سیستم ایمنی ضعیف: بیماری‌ها یا داروها می‌توانند واکنش ایمنی شما را کاهش دهند و مبارزه با میکروب‌ها را سخت‌تر کنند.
عوارض عفونت دندان چیست؟
در صورت عدم درمان، عفونت دندان می‌تواند به استخوان فک، بافت‌های نرم صورت و گردن و فراتر از آن سرایت کند. در موارد بسیار نادر، عفونت می‌تواند به قلب (اندوکاردیت) و مغز (مننژیت باکتریایی) برسد.
علائم و علل
علت آبسه دندان چیست؟
هر چیزی که دریچه‌ای برای ورود باکتری‌ها به دندان یا بافت‌های اطراف ایجاد کند، می‌تواند منجر به عفونت دندان شود. این علل عبارتند از:
- پوسیدگی شدید دندان: پوسیدگی دندان، تخریب سطوح سخت دندان است. این زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها قند موجود در غذا و نوشیدنی را تجزیه می‌کنند و اسیدی ایجاد می‌کنند که به مینای دندان حمله می‌کند.
- دندان‌های شکسته، لب‌پر شده یا ترک‌خورده: باکتری‌ها می‌توانند به هر شکافی در دندان نفوذ کرده و به پالپ گسترش یابند.
- بیماری لثه (پریودنتیت): بیماری لثه، عفونت و التهاب بافت‌های اطراف دندان است. با پیشرفت بیماری لثه، باکتری‌ها به بافت‌های عمیق‌تر دسترسی پیدا می‌کنند.
- آسیب به دندان: ضربه به دندان می‌تواند به پالپ داخلی آسیب برساند، حتی اگر ترک قابل مشاهده‌ای وجود نداشته باشد. آسیب‌دیدگی آن را مستعد عفونت می‌کند.
علائم عفونت دندان چیست؟
اگر دندان شما عفونی شده باشد، درد شما ممکن است به شرح زیر باشد:
- مداوم یا ضربانی.
- تیز یا تیر کشیدن.
- مداوم یا فقط هنگام جویدن.
- انعکاس به استخوان فک، گردن یا گوش.
سایر علائم عفونت دهان عبارتند از:
- حساسیت دندان به دمای سرد یا گرم.
- طعم تلخ در دهان.
- نفس بدبو.
- قرمزی و تورم لثه.
- لق شدن دندان.
- ناحیه متورم در فک بالا یا پایین.
- زخم باز و مترشح کنار لثه.
علاوه بر این، ممکن است علائم عمومی‌تری هم تجربه کنید مانند:
- تب.
- تورم غدد گردن.
- ناراحتی عمومی، ناراحتی یا احساس بیماری.
تشخیص و آزمایش‌ها
آبسه دندان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
علاوه بر معاینه دندان و بافت اطراف آن از نظر علائم عفونت، دندان‌پزشک ممکن است:
- اشعه ایکس را توصیه کند. این می‌تواند به شناسایی منشأ بیماری‌های دندانی که ممکن است منجر به عفونت شده باشد کمک کند. دندان‌پزشک شما همچنین می‌تواند از اشعه ایکس برای تعیین این که آیا عفونت گسترش یافته است و ممکن است نواحی دیگر را تحت تأثیر قرار دهد استفاده کند.
- سی‌تی‌اسکن را توصیه کند. اگر عفونت به سایر نواحی داخل گردن گسترش یافته باشد، این به شناسایی میزان عفونت کمک می‌کند.
- روی دندان‌ها ضربه بزند و فشار دهد. دندانی که دارای آبسه است اغلب به لمس یا فشار حساس است.
- تست‌های حرارتی. این آزمایش‌ها به دندان‌پزشک شما کمک می‌کند تا سلامت بافت‌های پالپ شما را تشخیص دهد.
کنترل و درمان
آیا عفونت دندان خودبه‌خود از بین می‌رود؟
عفونت دندان به‌خودی‌خود از بین نمی‌رود. اگر عفونت باعث از بین رفتن پالپ داخل دندان شود، دندان‌درد شما ممکن است متوقف شود. درد متوقف می‌شود زیرا عصب دیگر کار نمی‌کند، بنابراین ممکن است نتوانید آن را احساس کنید. با این‌حال، باکتری به گسترش و تخریب بافت اطراف ادامه می‌دهد. اگر علائم عفونت دندان دارید، حتی اگر دیگر درد ندارید، به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید.
آبسه دندان چگونه درمان می‌شود؟
اهداف درمان از بین بردن عفونت و جلوگیری از عوارض است. گزینه‌های درمانی عبارتند از:
- برش و تخلیه: دندان‌پزشک شما یک برش کوچک در آبسه ایجاد می‌کند تا چرک را تخلیه کند. گاهی اوقات یک زهکش لاستیکی کوچک برای باز نگه‌داشتن ناحیه برای تخلیه گذاشته می‌شود.
- روت کانال: این گزینه به از بین بردن عفونت و نجات دندان شما کمک می‌کند. در این روش متداول پالپ داخلی عفونی دندان را برداشته و فضا را با مواد پر می‌کنند تا از عفونت دیگری جلوگیری شود. پالپ داخلی زمانی که دندان در حال رشد است مهم است، اما زمانی که بالغ شد، دندان می‌تواند بدون پالپ زنده بماند. پس از عمل، دندان شما باید به حالت عادی بازگردد، اگرچه ممکن است برای محافظت از روت کانال نیاز به روکش داشته باشید. اگر به‌درستی از دندان ترمیم‌شده مراقبت کنید، می‌تواند تا آخر عمر باقی بماند.
- کشیدن دندان: گاهی اوقات نمی‌توان دندان را نجات داد و دندان‌پزشک شما ممکن است نیاز به کشیدن دندان داشته باشد تا چرک از حفره خارج شود.
- آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر عفونت محدود به ناحیه آبسه باشد، بسیاری از شما نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارید، اما گاهی اوقات دندان‌پزشک شما ممکن است آن‌ها را برای کمک به درمان دندان شما توصیه کند. مهم است بدانید که اگرچه این دارو ممکن است به مبارزه با باکتری‌های باقی‌مانده کمک کند، اما از عامل عفونت که دندان آسیب‌دیده است خلاص نمی‌شود.
جلوگیری
آیا می‌توان از آبسه دندان جلوگیری کرد؟
شما می‌توانید با مراجعه منظم به دندان‌پزشک خود و انجام معاینات و جرم‌گیری منظم دندان، خطر ایجاد آبسه دندان را کاهش دهید. همچنین در صورت لق شدن یا ترک خوردن دندان، مراجعه به دندان‌پزشک ضروری است. بهداشت دهان و دندان برای سلامت دندان بسیار مهم است. در خانه روزی دو بار مسواک بزنید و روزی یک‌بار نخ دندان بکشید.
چگونه می‌توانم درد عفونت دندان را تسکین دهم؟
دندان‌درد نشانه آن است که باید به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید. درحالی‌که منتظر ویزیت خود هستید، شستشو با آب‌نمک گرم و مسکن‌های بدون نسخه می‌توانند ناراحتی را کاهش دهند.