علل و درمان التهاب لثه
التهاب لثه به دلیل تجمع پلاک یا باکتری‌ها روی دندان‌ها ایجاد می‌شود.
التهاب لثه یک نوع بیماری پریودنتال غیرمخرب است اما اگر درمان نشود به پریودنتیت تبدیل می‌شود. این بیماری وخیم‌تر است و در نهایت موجب از دست رفتن دندان می‌شود.
التهاب لثه یکی از انواع شایع بیماری پریودنتال است.
علائم التهاب لثه شامل قرمز شدن و پف کردن لثه است که هنگام مسواک زدن خونریزی می‌کند.
التهاب لثه معمولاً با رعایت بهداشت دهان و دندان (نخ دندان کشیدن و مسواک زدن بیشتر و طولانی‌تر) بهبود می‌یابد. استفاده از دهان‌شویه و ضدعفونی‌کننده هم برای بهبود این عارضه مفید است.
التهاب لثه خفیف علائم چندان بارزی ندارد به همین دلیل افراد معمولاً متوجه آن نمی‌شوند اما باید آن را جدی گرفت و فوراً درمان کرد.
انواع
التهاب لثه به دو دسته تقسیم می‌شود:
بیماری التهاب لثه ناشی از پلاک دندان: در اثر وجود پلاک، عوامل سیستمیک، داروها یا سوءتغذیه ایجاد می‌شود.
بیماری التهاب لثه ناشی از عواملی غیر از پلاک دندان: در اثر برخی باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شود. همچنین، شاید در اثر عوامل ژنتیکی، بیماری‌های سیستمیک (مثل واکنش‌های آلرژیک یا برخی بیماری‌ها)، جراحات یا واکنش نسبت به مواد خارجی مثل دندان مصنوعی ایجاد شود. گاهی هم علت به خصوصی ندارد.
علل
رایج‌ترین علت بروز التهاب لثه، تجمع پلاک باکتریایی بین و اطراف دندان‌هاست. پلاک دندان موجب واکنش ایمنی بدن می‌شود که در نهایت به تخریب بافت لثه می‌انجامد. همچنین شاید در نهایت موجب از دست رفتن دندان‌ها شود.
پلاک دندان، یک بیوفیلم است که به‌طور طبیعی روی دندان‌ها متراکم می‌شود. پلاک معمولاً با تجمع باکتری‌هایی که می‌خواهند به سطح هموار دندان بچسبند شکل می‌گیرد.
این باکتری‌ها از تجمع میکروارگانیسم‌ها در دهان جلوگیری می‌کنند اما پلاک موجب پوسیدگی دندان‌ها و مشکلات پریودنتال مثل التهاب لثه و پریودنتیت مزمن (عفونت لثه) هم می‌شود.
اگر پلاک از بین نرود، سخت شده و به شکل سنگ یا تارتار در انتهای دندان‌ها و مجاورت لثه‌ها در می‌آیند و زردرنگ هستند. این رسوبات فقط به دست دندان‌پزشک از بین می‌رود.
پلاک و تارتار در نهایت لثه را تحریک می‌کنند و موجب التهاب لثه اطراف پایه دندان‌ها می‌شوند. این اتفاق موجب می‌شود که لثه‌ها به‌راحتی خونریزی کنند.
علل و عوامل ریسک دیگر
تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی هنگام بلوغ، قاعدگی، یائسگی و بارداری رخ می‌دهد. در این دوران، لثه‌ها حساس‌تر می‌شوند و خطر ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد.
برخی بیماری‌ها: سرطان، دیابت و اچ.آی.وی. با افزایش خطر این بیماری در ارتباط هستند.
داروها: برخی داروها، سلامت دهان و دندان را تحت تأثیر قرار می‌دهند، مخصوصاً اگر موجب کاهش ترشح بزاق دهان شوند. دیلانتین (داروی ضدانعقاد خون) و برخی داروهای ضدآنژین موجب رشد غیرطبیعی بافت لثه می‌شوند.
سیگار کشیدن: افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیرسیگاری بیشتر دچار التهاب لثه می‌شوند.
سن: خطر ابتلا به این بیماری با افزایش سن بیشتر می‌شود.
رژیم غذایی نامناسب: مثلاً کمبود ویتامین ث با التهاب لثه ارتباط دارد.
سابقه خانوادگی: کسانی که یکی از والدینشان یا هر دوی آن‌ها دچار التهاب لثه هستند بیشتر در خطر هستند. علت آن هم نوع باکتری‌هایی است که در سنین اولیه زندگی از محیط دریافت می‌کنیم.
علائم و نشانه‌ها
در موارد خفیف التهاب لثه احتمالاً ناراحتی یا علائم قابل‌توجه احساس نمی‌شود.
علائم و نشانه‌های آن عبارتند از:
- لثه‌های قرمز یا بنفش روشن
- لثه‌های حساس که با تماس، دردناک می‌شوند
- خونریزی لثه هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن
- بوی بد دهان یا هالیتوز
- التهاب یا تورم لثه‌ها
- تحلیل رفتن لثه‌ها
- نرم شدن لثه‌ها
تشخیص
دندان‌پزشک، علائمی مثل پلاک یا تارتار را در پوسیدگی دندان‌ها بررسی می‌کند.
بررسی نشانه‌های پریودنتیت هم توصیه می‌شود. این کار با رادیوگرافی یا اندازه‌گیری پریودنتال با استفاده از ابزاری صورت می‌گیرد که عمق پاکت اطراف دندان‌ها را اندازه می‌گیرد.
درمان التهاب لثه
اگر تشخیص زودهنگام باشد و درمان مناسب صورت گیرد، این بیماری با موفقیت از بین خواهد رفت.
درمان توسط دندان‌پزشک و به‌صورت حرفه‌ای انجام می‌گیرد و بیمار باید در خانه مراقبت‌های بعد از آن را انجام دهد.
درمان حرفه‌ای
پلاک و تارتار از بین می‌روند. به این کار، جرمگیری می‌گویند. این کار چندان خوشایند نیست مخصوصاً اگر تجمع تارتار وسیع باشد یا لثه‌ها بسیار حساس باشند.
دندان‌پزشک اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان و نحوه درست مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را توضیح می‌دهد.
شاید لازم باشد جلسات دیگری هم برای معاینه یا پاک‌سازی منظم به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
درست کردن دندان‌های خراب هم به سلامت دهان و دندان کمک می‌کند.
برخی مشکلات دندان مثل لب‌پریدگی و بریج‌ها و تاج‌هایی که درست جا نخورده‌اند هم موجب می‌شود که پلاک و تارتار به‌سختی از بین بروند و احتمالاً لثه‌ها را تحریک می‌کنند.
مراقبت‌های خانگی
توصیه می‌شود که:
- حداقل دو بار در روز مسواک بزنید.
- از مسواک برقی استفاده کنید.
- حداقل یک‌بار در روز نخ دندان بکشید.
- دهانتان را با دهان‌شویه ضدعفونی‌کننده به‌طور منظم بشویید.
دندان‌پزشک مسواک و دهان‌شویه مناسب را به شما پیشنهاد خواهد داد.
عوارض
درمان التهاب لثه و رعایت دستورالعمل‌های پزشک معمولاً از بروز عوارض پیشگیری می‌کند.
با این حال، عدم درمان موجب می‌شود که بیماری لثه منتشر شود و بر بافت، دندان‌ها و استخوان‌ها اثر بگذارد.
عوارض این بیماری عبارتند از:
- آبسه یا عفونت لثه یا استخوان فک
- پریودنتیت که بیماری وخیم‌تری است و موجب از دست رفتن استخوان یا دندان‌ها می‌شود
- عود کردن التهاب لثه
- دهان خندقی، وقتی عفونت باکتریایی منجر به زخم شدن لثه‌ها می‌شود
پژوهش‌های متعددی ثابت کرده‌اند که بین بیماری‌های لثه مانند پریودنتیت با بیماری‌های قلبی-عروقی مثل سکته یا حمله قلبی ارتباط وجود دارد. گزارش‌های دیگری هم این ارتباط را با خطر بروز بیماری‌های تنفسی پیدا کرده‌اند.
مشاوره تلفنی
دیدگاهتان را بنویسید