افزایش حجم لثه چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟

افزایش حجم لثه به رشد بی‌رویه لثه‌های فرد بیمار گفته می‌شود. این بیماری که به آن هایپرپلازی لثه یا هایپرتروفی لثه نیز گفته می‌شود، می‌تواند ناخوشایند باشد و باعث ناراحتی، مشکل در گفتار، مشکل در جویدن و هالیتوز یا همان بوی بد دهان شود.
بیمارانی که از افزایش حجم لثه رنج می‌برند متوجه می‌شوند که لثه‌هایشان شروع به رشد روی دندان‌ها کرده است. اگرچه در برخی موارد، علت این امر ناشناخته است، اما غالباً این مشکل می‌تواند نتیجه‌ی مصرف برخی از داروهای خاص باشد. مراجعه و درمان توسط دندان‌پزشک به‌محض نمایان شدن علائم افزایش حجم لثه، بسیار مهم است، زیرا این بیماری ممکن است باعث قرمزی و التهاب لثه، خونریزی لثه و در بعضی مواقع لق شدن دندان بشود.
برخی از پزشکان می‌گویند: “تغییرات هورمونی هم می‌تواند باعث افزایش حجم لثه شود. اگر علت این اتفاق آغاز دوران بلوغ، بارداری یا سایر نوسانات هورمونی باشد، این مشکل به‌خودی‌خود برطرف می‌شود. با این حال مراجعه به دندان‌پزشک مهم است، زیرا توجه کامل به بهداشت دندان برای جلوگیری از آسیب به دهان، بسیار حائز اهمیت است”.
کمبود ویتامین C هم می‌تواند یکی از دلایل دیگر افزایش حجم لثه باشد، با این حال این اتفاق در کشورهای پیشرفته بسیار نادر است.
بزرگ شدن و التهاب مزمن، ناشی از تورم بافت و عفونت است که در اثر قرار گرفتن طولانی‌مدت دندان‌ها در معرض پلاک‌های دندان، رخ می‌دهد. تجمع پلاک به دلیل سلامت پایین دهان و دندان، دلیل اصلی افزایش حجم لثه است.
اگر شما هم از افزایش حجم لثه‌ای رنج می‌برید که ناشی از نوسانات هورمون و بزرگ شدن حاصل از التهاب نیست، به‌احتمال زیاد علت آن واکنش دارویی است. اولین علائم ممکن است حدود یک ماه پس از شروع مصرف دارو نمایان شود. در مواردی که علت افزایش حجم لثه، واکنش دارویی است، لثه‌ها معمولاً سفت و به رنگ صورتی کم‌رنگ می‌شوند و به‌راحتی خونریزی نمی‌کنند.
در برخی موارد، لثه‌ها می‌توانند به سمت پایین گسترش یابند تا کل تاج دندان را بپوشانند، که این امر می‌تواند منجر به افزایش حجم لثه شود، زیرا رشد بیش از حد لثه باعث می‌شود فرد نتواند به‌درستی دندان‌های خود را تمیز نماید. علاوه بر این، مشکلات مربوط به رویش و ترازبندی دندان‌ها ممکن است رخ دهد.

داروهایی که ممکن است باعث ایجاد این بیماری شوند عبارتند از:

• فنی توئین، داروی ضد تشنج
• سیکلوپرین، داروی سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی که برای جلوگیری از پس زدن عضو پیوندی پس از پیوند و سایر بیماری‌های مربوط به سیستم ایمنی بدن مانند پسوریازیس، آرتریت روماتوئید و سندروم نفروتیک استفاده می‌شود.
• مسدودکننده‌ی کانال کلسیم، داروهای قلبی عروقی که برای درمان بیماری‌هایی مانند فشارخون بالا، درد قفسه سینه و ضربان قلب نامنظم استفاده می‌شوند. داروهایی که معمولاً برای این موارد تجویز می‌شوند شامل نیفدیپین، آملودیپین و وراپامیل هستند.

پزشکان می‌گویند: “اگر شما هم یکی از این داروها را مصرف می‌کنید، تضمینی وجود ندارد که به این بیماری مبتلا نشوید. بهترین راه برای جلوگیری از این بیماری رعایت بهداشت و سلامت دهان و دندان است. هر چه پلاک روی دندان‌های شما کمتر باشد، احتمال ابتلا به افزایش حجم لثه کمتر خواهد بود”.

افزایش حجم لثه همچنین در افرادی که از بیماری‌های سیستمیک رنج می‌برند، مشاهده می‌شود. افرادی با بیماری‌های سرطان خون، گرانولوماتوز، بیماری‌های نئوپلاسم مانند فیبرو، پاپیلوما، گرانولوم، کارسینوما و ملانوما بدخیم، در معرض خطر ابتلای بیشتری قرار دارند.
اگر مشکوک به ابتلا به افزایش حجم لثه شده‌اید، لازم است برای ارزیابی شرایط به دندان‌پزشک مراجعه کنید. در بیشتر موارد، پس از معاینه و بررسی سابقه پزشکی، دندان‌پزشک شما قادر خواهد بود بلافاصله علت بیماری را تشخیص دهد. با این حال، در مورد برخی از بیماران، ممکن است به‌راحتی قابل درک نباشد، بنابراین ممکن است پزشک برای تشخیص علت افزایش حجم لثه، به انجام آزمایش خون یا نمونه‌برداری نیاز داشته باشد.
بسیار مهم است که برای انجام معاینات منظم توسط دندان‌پزشک اقدام کنید، خصوصاً اگر یکی از داروهای ذکرشده در بالا را مصرف می‌کنید. تمیز کردن صحیح دندان‌ها و لثه‌ها، خطر ابتلا به افزایش حجم لثه را کاهش می‌دهد. برای برخی از بیماران، تمیز کردن مکرر و حرفه‌ای مورد نیاز است. همچنین ممکن است دندان‌پزشکتان روش‌های مسواک زدن بهتر را به‌منظور از بین بردن پلاک‌ها و جلوگیری از افزایش حجم لثه، به شما توصیه کند.
در برخی موارد این بیماری، به‌ محض قطع مصرف دارو یا تنظیم هورمون‌ها، به‌خودی‌خود برطرف می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها همچنین ممکن است رشد بیش از حد را کاهش دهند، همچنین برخی از بیماران می‌توانند از درمان‌های استاندارد دندان، بهره‌مند شوند. اما برای بعضی از بیماران، ممکن است برای برداشتن بافت اضافی لثه، به عمل جراحی نیاز باشد. با این حال، این شرایط در صورتی‌که بهداشت روزانه‌ی دهان و دندان رعایت نشود، می‌تواند رخ دهد و حتی بدتر شود.
همچنین آگاهی دندان‌پزشک از سابقه‌ی پزشکی شما بسیار مهم است. اگر افزایش حجم لثه‌های شما ناشی از یک بیماری سیستمیک باشد، دندانپزشک می‌تواند با همکاری با پزشکتان شرایط را کنترل و احتمال افزایش حجم لثه را کاهش دهد.