سیلانت دندان – روشی بسیار موثر برای مهار پوسیدگی دندان

مراجعه به دندان‌پزشک باید تجربه خوشایندی باشد. این همان چیزی است که برای فرزندانمان می‌خواهیم: تجربه‌ای شاد در هر مراجعه به دکتر (آن هم دو بار در سال). هیچ‌چیز بدتر از پوسیدگی دندان نیست. پوسیدگی در دندان شیری به‌هیچ‌وجه خبر خوبی نیست امّا پوسیدگی در دندان دائمی نگران‌کننده‌تر است.

در این مقاله می‌خواهیم ببینیم پوسیدگی چیست؟ چگونه ایجاد می‌شود؟ و چگونه می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد؟

پوسیدگی چیست؟

پوسیدگی درواقع حفره‌ای در مینای دندان است. لایه خارجی دندان، مینا است که لایه داخلی دنتین را پوشانده است و دنتین پالپ دندان را احاطه کرده که رگ‌های خونی و عصب را دربرمی گیرد. پوسیدگی وقتی ایجاد می‌شود که مینای دندان ضعیف شود و از بین برود و دیگر نتواند از دنتین محافظت کند.

پوسیدگی کم که همان قسمت خراب دندان است معمولاً تراشیده می‌شود تا پیشروی نکند. سپس با ماده‌ای قوی مثل رزین که به رنگ دندان است پر می‌شود تا دندان باقی‌مانده را مستحکم کند. اگر پوسیدگی زیاد باشد باید قسمت بیشتری از دندان تراشیده شود و برای تقویت دندان باید آن‌را با مواد دیگری پر کرد. پوسیدگی خیلی زیاد احتمالاً نیاز به عصب کشی دارد که در این روش داخل دندان کاملاً خالی و کل دندان پر می‌شود.

پوسیدگی چگونه ایجاد می‌شود؟

پوسیدگی زمانی ایجاد می‌شود که باکتری‌ها روی دندان رشد کنند و اسید تولید کنند. این اسید، مینای دندان را نرم می‌کند و آن را تا حدی ضعیف می‌کند تا از بین برود. برخی کودکان باکتری‌های عامل پوسیدگی و اسید بیشتری در دهانشان دارند و بیشتر مستعد پوسیدگی دندان هستند.

محیط‌های به‌شدت اسیدی که پس از خوردن مواد غذایی در دهان به وجود می‌آیند، باکتری‌های عامل پوسیدگی را تحریک می‌کنند. پس کودکانی که زیاد میان وعده می‌خورند یا بین وعده‌های غذایی شیر یا آبمیوه می‌نوشند بیشتر مستعد پوسیدگی هستند. «سندرم شیشه شیر» یا «سندرم پوسیدگی شیشه شیر» زمانی رخ می‌دهد که کودکان در حالی که شیشه شیر در دهان‌شان است می‌خوابند. در این صورت، سطح اسید در دهانشان بالا می‌ماند که این امر به رشد باکتری‌های بد کمک می‌کند.

روش نادرست مسواک زدن مهم‌ترین علت پوسیدگی است. باکتری‌ها به سطح دندان می‌چسبند، امّا چسبیدن باکتری‌ها به ذرات باقیمانده مواد غذایی پس از مسواک زدن راحت‌تر است. در این صورت، باکتری‌ها سریع‌تر رشد می‌کنند، به ذرات باقیمانده می‌چسبند و موجب تولید و افزایش پلاک می‌شوند که خود باکتری‌ها را تحریک کرده و موجب خرابی دندان می‌شود. به همین دلیل آموزش روش صحیح مسواک زدن و داشتن عادات صحیح مراقبت از دندان به کودکان اهمیت زیادی دارد.

چگونه از پوسیدگی پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از پوسیدگی دندان می‌توان اقداماتی را انجام داد. ابتدا به کودکانتان روش صحیح مسواک زدن را بیاموزید. کودکان را تشویق کنید تا بعد از خوردن و نوشیدن به‌خصوص خوردن خوراکی‌های شیرین و آبمیوه دهانشان را بلافاصله با آب بشویند.

خرابی دندان دائمی به اندازه پوسیدگی دندان شیری بد و دردناک است و برای پیشگیری از آن باید هر کاری می‌توانیم انجام دهیم. اینجاست که سیلانت دندان نقش مهمی بازی می‌کند.

سیلانت دندان، لایه نازکی از ماده محافظی است که روی دندان‌های آسیای دانم در عقب دهان قرار می‌گیرد. این ماده محافظی برای دندان‌هایی است که سخت مسواک زده می‌شوند و به سالم نگه‌داشتن آن‌ها برای تمام عمر کمک می‌کند. سیلانت باید به‌محض بیرون زدن دندان‌های آسیا (شش‌سالگی برای اولین مجموعه دندان‌های آسیای دائم) روی آن‌ها قرار داده شوند تا از شروع خرابی دندان جلوگیری شود.

آیا سیلانت واقعاً تأثیری دارد؟

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که سیلانت تأثیر بسیار زیادی دارد. طبق گزارشات، کودکانی که دندان‌هایشان پوشش سیلانت ندارند تقریباً سه برابر بیشتر از کودکانی که دندان‌هایشان پوشش سیلانت دارند دچار پوسیدگی می‌شوند. پژوهشی نشان می‌دهد که دندان‌های دارای پوشش سیلانت ۸۰% کمتر در خطر پوسیدگی قرار دارد. با توجه به آنچه درباره تأثیرگذاری زیاد سیلانت می‌دانیم، ارزش آن را دارد که به‌عنوان گزینه‌ای برای سالم نگه‌داشتن دندان دائم به آن فکر کنیم.

در مراجعه بعدی به دندان‌پزشک از او بپرسید که فرزندتان کاندیدای مناسبی برای سیلانت دندان هست یا نه.