تحلیل لثه – علل، درمان‌ها و چگونگی مقابله با پیشرفت آن
تحلیل لثه یا عقب رفتن لثه شرایطی است که در آن بافت لثه از روی دندان عقب میکشد. با عقب کشیدن لثه، دندانها بلندتر به نظر می‌رسند و حفره‌های عمیقی به نام پاکت در اطراف دندان ایجاد می‌شود. پاکت‌هایی که کنار دندان ایجاد می‌شوند، باکتری‌ها را به خود جذب کرده و موجب بیماریهای مختلف لثه می‌شوند. اگر انگشت را روی دندان بکشید ممکن است چیزی شبیه فرورفتگی هم در بالای دندان احساس کنید.
بیماریهای لثه یکی از بزرگ‌ترین دلایل عقبنشینی و تحلیل رفتن لثه است. بسیاری از افرادی که از این بیماریهای رنج می‌برند متوجه علائمی نظیر تورم، قرمزی، حساس شدن یا درد، خونریزی و چرک بین لثه و دندان می‌شوند. با پیشرفت بیماری لثه، دندانها هم بیشتر در معرض فرسودگی و پوسیدگی قرار می‌گیرند. کسانی که بیماریهای مزمنی نظیر دیابت، اچ.آی.وی/ایدز دارند یا به بیماریهایی مبتلا هستند که موجب ایجاد تورم شدید در بدن می‌شود، با خطر تحلیل رفتن لثه بیش از دیگران مواجه‌اند که میتواند موجب از دست رفتن بافت لثه و حتی استخوان فک شود.
تحلیل لثه معمولاً باعث ایجاد حساسیت در دندانها می‌شود، چراکه عقبنشینی لثهها موجب می‌شود ریشه دندان در معرض محیط بیرونی قرار بگیرد. ریشه دندان حاوی عصب‌های متعددی است که به‌شدت حساس هستند و باید پوشیده باشند. مشکلاتی که تحلیل رفتن لثه ایجاد میکند میتواند بسته به علت آن به شکل عفونت، تورم و درد بروز کند. تحلیل رفتن لثه را با پیدا کردن علت آن میتوان درمان کرد و با کمک فرد متخصص ظاهر و عملکرد بافت لثه ازدست‌رفته دوباره‌ترمیم خواهد شد.
چرا لثه عقبنشینی میکند؟
دلایل تحلیل لثه بسیار زیادند، البته این نکته را هم باید بدانید که عقبنشینی لثه وضعیتی نیست که یکشبه اتفاق بیافتد و مدتزمان زیادی طول میکشد تا خود را نشان دهد. ازجمله عوامل شایع ایجاد این وضعیت میتوان به مسواک زدن شدید، سیگار کشیدن و مصرف تنباکو، عدم رعایت بهداشت دهان، ساییدن دندانها، ژنتیک، بیماریهایی مثل دیابت، اچ آی وی/ایدز و بیماریهای پیرادندانی و هورمونها اشاره کرد. تحلیل رفتن لثه در افراد بالای ۴۰ سال شایع است اما امکان دارد در هر سنی رخ دهد. تروما، فشار یا ساییدگی روی لثهها میتواند در تشدید تحلیل رفتن بافت مؤثر باشد.
بهداشت نامناسب یکی از علل شایع عقبنشینی لثه است. مسواک نزدن و نخ دندان نکشیدن به‌طور مرتب میتواند مشکلات زیادی در سلامت دهان و دهان ایجاد کند ازجمله تحلیل رفتن لثه و موارد دیگری مثل فرسودگی، پوسیدگی، بوی بد دهان و ایجاد پلاک. رعایت بهداشت یعنی جرمگیری دندان هر ۶ ماه یک‌بار در پیشگیری از بروز این مشکلات مؤثر است.
مسواک زدن شدید هم میتواند موجب عقب رفتن خط لثه به‌مرورزمان شود. استفاده از مسواک‌های مدیوم یا سفت، محکم کشیدن مسواک روی خط لثه یا استفاده از مسواک برقی با سر چرخان میتواند به‌مرورزمان موجب عقبنشینی لثه شود. بهترین کار این است که یک مسواک سافت استفاده کنید و با کمترین فشار ممکن مسواک بزنید. از این گذشته، برای بهتر تمیز شدن دندانها باید با حرکت‌های چرخشی یا ۸ شکل در جلو، عقب و پشت دندان مسواک کنید.
مصرف تنباکو و محصولات حاوی نیکوتین هم در مرگ بافت لثه تأثیرگذار است که به عقبنشینی لثه منجر خواهد شد. سیگار کشیدن هم یکی از عوامل از بین رفتن استخوان فک است. البته بسیاری از کسانی که دخانیات استعمال می‌کنند، به‌مرورزمان در اثر از بین رفتن بافت لثه و استخوان دندان‌هایشان را از دست می‌دهند.
اما همچنان یکی از مهم‌ترین دلایل تحلیل رفتن لثه، بیماریهای لثه است.
ورم لثه و مراحل بیماری لثه که منجر به تحلیل لثه می‌شود
ورم لثه شایع‌ترین و ملایم‌ترین شکل بیماری پیرادندانی است، شرایطی که بافت لثه را تخریب کرده و موجب تحلیل رفتن آن می‌شود. اولین نشانه‌های ورم لثه شامل پف کردن و قرمزی و تورم در بافت لثه و خونریزی کم در هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است. به یاد داشته باشد که ورم لثه ۱۰۰٪ قابل‌پیشگیری و قابل بازگشت است، البته اگر در مراحل اولیه ابتلا آن را درمان کنید.
علائم بیماری لثه:
- لثه متورم یا پف‌کرده
- درد و ناراحتی در بافت لثه
- بوی بد دهان که از بین نمی‌رود
- خونریزی لثه
- چرک که از خط لثه یا بین دندانها بیرون می‌آید
- دندان لق
- دندان حساس
- درد در زمان مسواک زدن، نخ دندان کشیدن یا جویدن
- تحلیل لثه
با پیشرفت بیماری لثه، پاکت‌هایی اطراف دندان ایجاد می‌شود. این پاکت‌ها خون و باکتری و دیگر چیزهایی را جذب می‌کنند که می‌توانند عفونی شوند. با پیشرفت بیماری، لثه از روی دندان کنار می‌رود. در مراحل پیشرفته بیماری لثه، پاکت‌ها عمیق‌تر می‌شوند و نیاز به درمان‌های پیچیده‌تری مثل جراحی یا پیوند لثه دارند.
مشاوره رایگان در زمینه تحلیل لثه
برای استفاده از مشاوره‌ی رایگان متخصصان کلینیک دکتر رضا افتخار آشتیانی فرم زیر را تکیمل کنید.
پیوره چیست؟
پیوره اصطلاح تخصصی بیماری لثه یعنی تورم، تحلیل رفتن و عفونت است. پیوره درنتیجه عدم رعایت بهداشت ایجاد می‌شود و موجب عقب رفتن خط لثه، بوی بد دهان، خونریزی لثه و تخریب بافت سالم لثه می‌شود. این بیماری پیش‌رونده است بااینکه با روش‌های مناسب در مراحل اولیه کاملاً قابل‌درمان است. در برخی موارد پیشرفته‌ی پیوره درمان بسته به شرایط هر فرد متفاوت خواهد بود.
آیا لثه تحلیل رفته دوباره رشد خواهد کرد؟
پاسخ این سؤال که آیا بافت لثه دوباره رشد میکند، دشوار است. از دست رفتن استخوان در اثر بیماریهای پیرادندانی غیرقابل‌برگشت است. پژوهش‌های پزشکی محدودی هستند که از درمان‌های خانگی برای تقویت و تحریک بافت لثه به بازسازی خود دفاع می‌کنند و بر اساس مطالعات کتابخانه ملی پزشکی امریکا بافت لثه دوباره رشد نخواهد کرد. جرمگیری قدم بزرگی در جهت بازگرداندن سلامت به دندانها است چراکه پلاک و ضایعات چسبیده به سطح دندان و اطراف خط لثه را پاک میکند.
فروم‌ها و سایت‌های طب خانگی بسیاری وجود دارد که درمان‌های خانگی ازجمله مالیدن روغن، چای سبز، خمیر جوش‌شیرین و … روی لثه را راهی طبیعی برای مراقبت و رشد دوباره لثه می‌دانند. بهترین روش برای درمان لثه تحلیل رفته محدود کردن یا از بین بردن تأثیرات ناشی از تحلیل رفتن لثه با درمان آن در مراحل اولیه است.
برای درمان تحلیل لثه چه باید کرد؟
قدم اول در متوقف کردن روند عقبنشینی لثه تشخیص و درمان علت آن است. پیدا کردن علت مشکل در مراحل ابتدایی میتواند از از بین رفتن بافت لثه و البته دندان‌های شما جلوگیری کند.
جرمگیری دندانها پلاک و مواد زائد را از اطراف خط لثه پاک میکند و به روند درمان بیماری کمک خواهد کرد. درمان تورم و عفونت لثه بیمار هم میتواند در وضعیت لثهها مؤثر باشد.
درمان عقبنشینی لثه:
- رعایت بهداشت دهان و دندان: روتین بهداشتی دهان ازجمله مسواک زدن و نخ دندان کشیدن حداقل دو بار در روز و سالانه دو بار معاینه توسط دندان‌پزشک
- جرمگیری دندان: پلاک و مواد زائد در اطراف خط لثه تجمع می‌کنند و موجب پیشرفت عقبنشینی لثه، بیرون زدن ریشه‌ها می‌شود.
- پیوند بافت یا استخوان: بازسازی بافت یا استخوان ازدست‌رفته میتواند از طریق جراحی پیوند لثه توسط متخصص بیماریهای پیرادندانی یا جراح دهان و دندان، درمان شود.
- محافظ دندان: اگر عقبنشینی لثهها ناشی از ساییدن دندانها است، محافظ دندان میتواند هم از لثه و هم از دندان در مقابل اثرات مخرب ساییدن محافظت کند.
- مراجعه سریع به پزشک: اگر شک دارید که لثه‌های شما در حال عقبنشینی هستند یا وضعیتی دارید که میتواند به تحلیل رفتن لثه منتهی شود حتماً باید در اسرع وقت به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید