مراقبت از دندان‌ در دوران بارداری

در دوران بارداری باید هر کاری که می‌توانید برای سلامت عمومی خود انجام دهید تا از سلامت نوزاد خود مطمئن شوید. حفظ سلامت دهان و دندان‌ در دوران بارداری بخش مهمی از حفظ سلامت عمومی شما محسوب می‌شود. برای بسیاری از زنان باردار این سؤال وجود دارد که «آیا هنگام بارداری می‌توانم به دندان‌پزشک مراجعه کنم؟» و «آیا بارداری روی دندان‌های من تأثیر می‌گذارد؟» این سؤالات بسیار مهمی است که در ادامه این مطلب در مورد مراقبت از دندان‌ در دوران بارداری صحبت می‌کنیم.

مراقبت از دندان‌ در دوران بارداری

طبق گفته دانشکده آمریکایی متخصصین زنان و زایمان، سلامت دندان بخش مهمی از سلامت عمومی در دوران بارداری و حتی در تمام طول عمر شما محسوب می‌شود. پیش از هر چیز مطمئن باشید که مراحل پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌های مربوط به دهان و دندان (از جمله عکس‌برداری اشعه ایکس) در دوران بارداری بی‌خطر است. همچنین اگر در حین بارداری نیاز به انجام درمان‌های دندانپزشکی پیدا کردید، استفاده از بی‌حسی موضعی مانند (لیدوکائین با/بدون اپی‌نفرین) هم برای سلامت شما و نوزاد شما خطری نخواهد داشت. با این‌ وجود برای اطمینان بیشتر قبل از مراجعه به دندان‌پزشک می‌توانید به متخصص زنان و زایمان خود مراجعه کنید و اطمینان حاصل کنید که شرایط بارداری شما برای این کار مساعد است.
به‌طور کلی مراجعه به دندان‌پزشک در دوران بارداری نه‌تنها کاملاً ایمن و بی‌خطر است بلکه برای سلامت کلی شما در بارداری ضروری هم هست. در ادامه به برخی از ویژگی‌های سلامت دهان و دندان‌ در دوران بارداری اشاره می‌کنیم.

بهترین زمان برای مراجعه به دندان‌پزشک در بارداری

توصیه می‌کنیم بدون توجه به این‌که در چه مرحله‌ای از بارداری هستید مراقبت از دندان خود را جدی بگیرید. بااین‌حال از آنجایی که راحتی زنان باردار بسیار مهم است، دندان‌پزشکان به طول درمان‌های دندانپزشکی در ماه‌های هشتم و نهم بارداری توجه ویژه‌ای دارند.
معمولاً سه‌ماهه دوم بارداری بهترین زمان برای انجام کارهای دندانپزشکی است، اما متخصصان پیش از انجام هر کاری راجع به سلامت کلی و شرایط بارداری با شما صحبت خواهند کرد تا بهترین زمان برای انجام کارهای دندانپزشکی را مشخص کنند.
اگر مشکل دندان شما دردناک نباشد یا سلامت کودک شما را تحت تأثیر قرار ندهد، برخی از معاینات و درمان‌ها مانند کاشت ایمپلنت، درمان‌های زیبایی مانند بلیچینگ و لمینیت، و کشیدن دندان عقل به بعد از تولد کودک موکول می‌شود.

بارداری و عکس‌برداری اشعه ایکس

طبق توصیه انجمن دندانپزشکی امریکا (ADA) به تعویق انداختن معالجه بیماری‌های دندان برای بیماران باردار از انجام اقدامات درمانی خطرات بیشتری دارد. بنابراین بهتر است روند معالجه کاملاً انجام شود، بهترین راه برای تشخیص دقیق و به‌موقع بیماری‌های مربوط به دندان استفاده از عکس‌برداری اشعه ایکس از دهان است. معمولاً متخصصین اقدامات احتیاطی لازم را برای محافظت از مادر و کودک در برابر اشعه ایکس انجام خواهند داد. در این موارد دندان‌پزشکان برای اطمینان از حداکثر ایمنی از یک پیش‌بند با یقه تیروئید استفاده می‌کنند.
توجه داشته باشید که بیماری‌های دندان می‌تواند باکتری‌ها را به جنین شما منتقل کند، بنابراین تشخیص و درمان هرگونه مشکلات وابسته به دهان و دندان‌ در دوران بارداری بسیار مهم است.
به‌طور کلی پرتونگاری‌های معمول که با اشعه ایکس انجام می‌شود نسبت به سایر فعالیت‌های متداول مانند پرواز با هواپیما شما را در معرض اشعه ایکس کمتری قرار می‌دهد. همچنین استفاده از دستگاه‌های پرتونگاری دیجیتال پیشرفته این اطمینان را می‌دهد که شما در معرض اشعه ایکس بسیار کمی قرار خواهید گرفت.

بارداری چگونه روی دندان و لثه تأثیر می‌گذارد؟

در دوران بارداری ممکن است متوجه برخی تغییرات در سلامت دهان و دندان خود شوید، در ادامه به چند مورد از این تغییرات اشاره می‌کنیم:

ورم لثه در بارداری

نزدیک به ۵۰ درصد از زنان بارداری التهاب لثه یا ورم لثه را در دوران بارداری خود تجربه می‌کنند. در این وضعیت ایجاد پلاک (رسوب چسبنده‌ای روی دندان‌ها که در آن باکتری‌ها تکثیر می‌شوند.) یک واکنش التهابی ایجاد می‌کند که باعث تورم لثه‌ها می‌شود.
به همین دلیل است که تأکید می‌کنیم رعایت منظم بهداشت دهان و دندان از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورت ابتلا به ورم لثه در بارداری دندان‌پزشک شما ممکن است یک ویزیت اضافی برای جرمگیری دندان جهت حفظ سلامت لثه‌های شما توصیه کند.

فرسایش دندان

فرسایش مینای دندان ممکن است در اثر بیماری صبحگاهی، رفلاکس معده یا استفراغ‌های شدید حاملگی (هیپرامزیس گراویداروم) رخ دهد. مهم است که بعد از استفراغ دهان خود را با آب بشویید و سعی کنید تا حد ممکن اسید را از بین ببرید. مسواک زدن بلافاصله می‌تواند اسید را وارد مینای دندان شما کند، بنابراین توصیه می‌کنیم بعد از استفراغ ابتدا دهان خود را شستشو دهید، سپس بعد از حدود ۵ دقیقه مسواک بزنید. راه دیگر برای خنثی کردن اسید، شستشوی دهان با یک قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین حل‌شده در یک فنجان آب است.

تومورهای حاملگی

در سه‌ماهه دوم ممکن است تومورها در لثه و بین دندان‌های شما ظاهر شود. رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان می‌تواند خطر ابتلا به تومورهای حاملگی را افزایش دهد. اگر این تومورها منجر به خونریزی شود ممکن است متخصصان توصیه کنند که این تومورها برداشته شود.

لق شدن دندان

ممکن است در دوران بارداری متوجه شوید که دندان‌های شما از حالت طبیعی شل‌تر به نظر می‌رسند. معمولاً بعد از به دنیا آمدن کودک، دندان‌های شما دوباره سفت می‌شوند و شما افتادن دندان را تجربه نمی‌کنید، مگر این‌که قبل از بارداری مشکل جدی در این زمینه وجود داشته باشد.

پوسیدگی دندان

در طول بارداری ممکن است احتمال پوسیدگی دندان به دلیل افزایش اسیدی شدن بدن، ویارهای بارداری و تغییر سطح هورمون‌ها افزایش یابد. با رعایت منظم بهداشت دهان و دندان، می‌توانید خطر پوسیدگی را به حداقل برسانید.
موارد مهمی که در هنگام بارداری باید با دندان‌پزشک خود در میان بگذارید:
مهم است تا آنجا که ممکن است در مورد شرایط بارداری و سوابق بیماری‌تان با دندان‌پزشکتان صحبت کنید، تا آن‌ها مناسب‌ترین روش درمان برای شما را انتخاب کنند. در ادامه به مواردی اشاره می‌کنیم که در صورت بارداری حتماً باید با دندان‌پزشک خود به اشتراک بگذارید.
• در چه مرحله‌ای از بارداری قرار دارید (مدت بارداری)
• اگر بارداری پرخطر دارید
• اگر متوجه شل شدن دندان‌ها، لثه‌های متورم، قرمزی یا خونریزی لثه شده‌اید
• اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید

اقداماتی برای حفظ سلامتی دهان و دندان در دوران بارداری

در ادامه چند روش ساده وجود دارد که با رعایت آن‌ها هنگام بارداری می‌توانید احتمال خطر یا مشکلات بهداشت دهان و دندان را به حداقل برسانید:
• در طول بارداری ملاقات‌های روتینی که با دندان‌پزشک خود داشتید را ادامه دهید
• بهداشت دهان و دندان را با ۲ بار مسواک زدن صحیح در روز و حداقل ۱ بار استفاده از نخ دندان در روز رعایت کنید.
• رژیم غذایی متعادل داشته باشید و مصرف میان وعده‌های قندی و شیرین را به حداقل برسانید

سلامت دهان و دندان بعد از تولد نوزاد

بعد از تولد فرزند دلبندتان همچنان باید بهداشت دهان و دندان را جدی بگیرید و ملاقات‌های منظم با دندان‌پزشک خود داشته باشید تا احتمال بیماری در اثر وجود باکتری را به حداقل برسانید. همچنین مهم است حداکثر شش ماه تا یک سال پس از درآمدن اولین دندان نوزادتان باید اولین قرار ملاقات با دندان‌پزشک را برای معاینه دندان‌های او ترتیب دهید.
به یاد داشته باشید که مراقبت از دندان در دوران بارداری بخش مهمی از مراقبت‌های دوران بارداری شما محسوب می‌شود. برای اطمینان از سالم به دنیا آمدن فرزندتان و سلامت خودتان در دوران بارداری باید به سلامت دهان و دندان خود اهمیت دهید.
فراموش نکنید تیم دندانپزشکی کلینیک دکتر رضا افتخار آشتیانی برای ارائه انواع خدمات دندانپزشکی به شما همیشه آماده‌ی پاسخگویی به سؤالات شما در زمینه سلامت دهان و دندان در دوران بارداری هستند.