زندگی با دیابت و مشکلات دندان و لثه

همه می‌دانیم که دیابت می‌تواند منجر به مشکلات زیادی در بدن شود، اما آیا می‌دانید دیابت می‌تواند احتمال ابتلا به مشکلات مربوط به دهان و دندان را هم افزایش دهد؟ قند خون بالا در تمام نقاط بدن ازجمله دندان‌ها و لثه‌ها اثر منفی می‌گذارد. بنابراین وقتی در مورد دیابت صحبت می‌کنیم باید نسبت به مشکلات دندان و لثه ناشی از آن آگاه باشید.

مشکلات مربوط به دندان و لثه و مراقبت از آن

در حال حاضر افراد زیادی در کشورمان از بیماری دیابت و اثرات مخرب آن روی دندان و لثه رنج می‌برند. در ادامه به راه‌هایی که دیابت می‌تواند روی دهان شما اثر مخرب بگذارد و روش‌های جلوگیری از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

بیماری‌های لثه

دیابت خون‌رسانی به لثه‌ها را کاهش می‌دهد و همین امر باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری لثه می‌شود. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان پیش از تشخیص ابتلا به دیابت، احتمال ابتلا به بیماری لثه را تشدید می‌کند.
بیماری لثه به دو شکل ظاهر می‌شود: التهاب لثه و پریودنتیت. التهاب لثه کمتر جدی است اما اگر درمان نشود ممکن است به پریودنتیت منجر شود. دیابت علاوه بر کاهش خون‌رسانی به لثه‌ها می‌شود، مقاومت بدن در برابر عفونت را هم کاهش می‌دهد و لثه‌ها را در معرض عفونت و التهاب لثه قرار می‌دهد، التهاب لثه در واقع التهابی است که توسط باکتری‌ها به شکل پلاک ایجاد می‌شود. هر چه پلاک بیشتر روی دندان‌ها باقی بماند، التهاب، لثه‌های اطراف پایه دندان را بیشتر تحریک می‌کند.
از علائم اصلی التهاب لثه، قرمز شدن، التهاب و خونریزی لثه است. مهم است که به‌محض بروز این علائم با دندان‌پزشک خود تماس بگیرید تا مشکل برطرف شود.
همان‌طور که گفته شد التهاب لثه اگر درمان نشود می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند پریودنتیت منجر شود. پریودنتیت بر روی بافت‌ها و استخوان‌هایی که از دندان‌های شما حمایت می‌کنند، تأثیر می‌گذارد. علاوه بر لثه‌های قرمز و خونین، یکی دیگر از نشانه‌های التهاب لثه بوی بد دهان است که از بین نمی‌رود. همچنین باعث تغییرات در نحوه قرارگیری دندان‌ها هنگام گاز زدن می‌شود.
در نهایت، پریودنتیت باعث فاصله گرفتن و جدا شدن لثه‌ها و فک شما از دندان‌ها می‌شود. این امر به‌نوبه خود باعث شل شدن و افتادن دندان‌های می‌شود. در موارد حادتر پریودنتیت و دیابت می‌تواند به چرخه مخرب منجر شود. به صورتی که دیابت توانایی بدن شما را برای بهبودی و مبارزه با باکتری‌ها کاهش می‌دهد، بنابراین از بین رفتن عفونت در بدن مدت بیشتری طول می‌کشد. از طرف دیگر، پریودنتیت قند خون را بالا می‌برد و درمان دیابت را دشوارتر می‌کند.

خشکی دهان

اگر مبتلا به دیابت هستید یا کسی را می‌شناسید که دیابت دارد، حتماً می‌دانید یکی از نشانه‌های اصلی آن خشکی دهان و احساس تشنگی مداوم است. مطمئناً این امر یک مشکل آزاردهنده است که حتی می‌تواند به مشکلات جدی‌تر مربوط به دهان و دندان منجر شود.
دیابت تولید بزاق دهان را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود دندان‌های شما در برابر پوسیدگی آسیب‌پذیرتر شوند، همچنین می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های لثه را هم افزایش دهد. بزاق دهان پلاک و غذای باقی‌مانده روی دندان‌ها را تمیز می‌کند، بنابراین هرچه بزاق کمتری در دهان شما وجود داشته باشد، احتمال بروز پلاک و باقی ماندن غذا روی دندان‌ها افزایش می‌یابد.
مشکلاتی که همراه با خشکی دهان بروز پیدا می‌کند شامل خشکی زبان و لب‌های خشک و ترک‌خورده است. همچنین می‌تواند به مشکل در جویدن، بلع یا صحبت کردن هم منجر شود.
دندان‌پزشکان معمولاً برای مرطوب نگه‌داشتن و جلوگیری از پوسیدگی ناشی از خشکی دهان، دهان‌شویه حاوی فلوراید را تجویز می‌کنند. آدامس‌های بدون قند و نعناعی هم برای تحریک غده بزاقی و مرطوب نگه‌داشتن دهان هم مفید هستند.
خشکی دهان ناشی از دیابت در اثر مصرف کافئین، تنباکو و الکل تشدید می‌شود، همچنین مصرف غذاهای پر ادویه و شور هم به بدتر شدن خشکی دهان کمک می‌کند. پرهیز از مصرف این غذاها می‌تواند از بدتر شدن شرایط جلوگیری کند.

مراقبت از دهان و دندان در بیماران مبتلا به دیابت

خطرات ناشی از دیابت باعث می‌شود بهداشت دهان و دندان را جدی‌تر از قبل رعایت کنیم. برای مقابله با بیماری‌هایی نظیر خشکی دهان یا بیماری‌های لثه مراقبت از دندان و کنترل دیابت باید هم‌زمان انجام شود تا نتیجه آن مؤثر باشد.
برای شروع به نکاتی که در ادامه اشاره می‌کنیم توجه کنید:
۱. حداقل دو بار در روز به شکل صحیح مسواک بزنید و یک‌بار هم از نخ دندان استفاده کنید. این کار از به وجود آمدن پلاک و باقی ماندن غذا بین دندان‌ها که باعث پوسیدگی می‌شود، جلوگیری می‌کند. برای اینکه بهترین نتیجه را از مسواک زدن بگیرید بهتر است از مسواک‌های برقی استفاده کنید.
۲. رژیم غذایی خود را مدیریت کنید. پرهیز از خوردن غذاهایی که قند بالایی دارند به کنترل دیابت و سلامت دهان و دندان شما کمک می‌کند.
۳. به دندان‌پزشک خود بگویید که مبتلا به دیابت هستید. به این ترتیب مطمئن می‌شوید که دندان‌پزشکتان بهترین مراقبت‌ها برای جلوگیری از مشکلات دهان و دندان مربوط به دیابت را برای شما در نظر می‌گیرد.
۴. با دندان‌پزشکتان ملاقات منظم داشته باشید. در صورت ابتلا به دیابت بهتر است حداقل دو بار در سال بیشتر از حالت عادی به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا در صورت بروز مشکلات ناشی از دیابت هر چه سریع‌تر اقدامات لازم انجام شود.